Το Φαϊ

Αναρτήθηκε από ΕΓΨ την Τρίτη, 1 Μαρτίου, 2011

Ιωάννου Θ. Αμοργίνου, εκπαιδευτικού

Μόλις η νοικοκυρά κατέβαζε το τσουκάλι από την φωτιά και το ξεσκέπαζε, πρώτη της δουλεία ήταν να το «σταυρώση» τρεις φορές, να σχηματίση δηλαδή το σημείο του Σταυρού (με τα τρία δάχτυλα ενωμένα) πάνω από αυτό. Ύστερα ξεχώριζε το <<μουχουρτικό>>, το πιάτο δηλαδή το αφιερωμένο στους πεθαμένους του σπιτιού, που πάντα το γέμιζε πρώτο και που εστέλλετο σε κάποιο φτωχόσπιτο της γειτονιάς για το συχώριο των πεθαμμένων, το οποίον οι δεχόμενοι το μουχορτικό αυθόρμητα ευχόντουσαν με τη φράση:  (Ν)ά συγχωρεθούν τα πεθαμένα σας ή Θεός συχωρέση τα πεθαμμένα σας, Τέλος άδειαζε το φαγητό από το τσουκάλι σ” ένα πήλινο ή, αν τα πρόσωπα ήσαν πολλα, σε δυό πήλινους, από τους οποίους θα έτρωγαν όλοι από κοινού, γιατί ξεχωριστό πιάτο για τον καθένα δεν συνηθιζόταν.

Προηγουμένως είχε στηθή ο σουφράς στη μέση του σπιτιού. Πάνω σ” αυτόν έχει τοποθετηθή ένα παραπάνω κουτάλι ή πηρούνι για το Χριστό , που υποτίθεται πως την ώρα εκείνη παρευρίσκεται δίπλα τους. Κάθονται όλοι γύρω από τον σουφρά ((κατάχαμα)) σταυροπόδι ή΄πάνω σε χαμηλά σκαμνιά, ύστερα κάνουν το σταυρό τους όλοι ένω η νοικοκυρά σταυροκοπούμενη προσκαλεί τον Χριστό και την Παναγία να συμπαρασταθή: ((Έλα, Χριστέ και Παναγιά, κοντά μας στο (σ)σουφρά)). Και έτσι άρχιζαν να τρώνε από τον ίδιο πήλινο.

Νερό επίσης έπιναν από ένα κοινό δοχείο, λαήνι ή τενεκέ, που τον έιχαν δίπλα τους τις πιο πολές φορές όχι πάνω στο σουφρά, γιατί ποτήρια δεν χρησιμοποιούσαν. Έτσι ((ητρώασι ψωμί)) (εγευμάτιζαν ή εδειπνούσαν) στα παληά τα χρόνια.